Max Pam

Uit het ravijn

Tot aan de dood en terug

Op zondag 10 februari 2002 werd columnist en schrijver Max Pam getroffen door een hersenbloeding. Volkomen onverwacht, want hij was fit en kerngezond. ‘Een ziekenhuis had ik alleen vanbinnen gezien om anderen te bezoeken.’ Zijn vrouw was op dat moment de hond aan het uitlaten, Pam was alleen thuis met zijn eenjarige zoontje. Hij overleefde de hersenbloeding en een periode van herstel volgde. In Uit het ravijn doet hij hiervan verslag. Hij beschrijft hoe hij opnieuw moest leren lopen, veters strikken, fietsen en hoe hij opnieuw zijn rijbewijs moest halen. Naast het verslag van zijn fysieke herstel is Uit het ravijn,/i> ook een inventarisatie van de angsten die de mens bedreigen als er iets misgaat in het hoofd. ‘Ik was niet bang voor de dood, ik was bang om te blijven leven – als wrak.’ Uiteindelijk wordt Pam na een verblijf in een revalidatiecentrum genezen verklaard.

Uit het ravijn is een aangrijpend boek over een ziekte die iedereen zomaar kan treffen, en die jaarlijks ook tienduizenden Nederlanders treft. Niet eerder is in Nederland op zo’n bijzondere manier over dit onderwerp geschreven. Pam geeft er nog altijd veel lezingen over en schreef voor deze editie een nieuw hoofdstuk.